Τρίτη 11 Οκτωβρίου 2011

Το τίμημα της καταπίεσης των γυναικών.

της Ναόμι Γουλφ / Al Jazzera

Η κορυφή και ο πάτος της λίστας του πρόσφατου άρθρου του "Newsweek" με τίτλο "Η έκθεση της προόδου των γυναικών παγκοσμίως για το 2011" έφεραν στο νου εικόνες δύο διαφορετικών κόσμων.

Στην κορυφή της λίστας με τις "καλύτερες χώρες για να ζει μια γυναίκα" βρίσκονται εκείνες που θα περίμενε κανείς: η Ισλανδία και οι σκανδιναβικές χώρες, η Ολλανδία, η Ελβετία και ο Καναδάς. Στην κατάταξη παρουσιάζονται στοιχεία για πέντε κατηγορίες: Δικαιοσύνη, Υγεία, Μόρφωση, Οικονομία και Πολιτική. Σε άλλα σημεία του πλανήτη, οι γυναίκες ξεπερνούν τους άντρες σε πτυχία (στις ΗΠΑ), απαγορεύεται η είσοδος στο σπίτι σ' εκείνους που καταγγέλλονται για ενδοοικογενειακή βία και παρακολουθούνται ηλεκτρονικά (στην Τουρκία), ενώ γυναίκες πρωθυπουργοί εκλέγονται στη Δανία και την Αυστραλία.

Τώρα, ας δούμε την άλλη πλευρά. Τις "χειρότερες χώρες στον κόσμο για να ζει μια γυναίκα". Στο Τσαντ, τη χειρότερη όλων, οι γυναίκες σχεδόν στερούνται νομικών δικαιωμάτων και κορίτσια στην ηλικία των δέκα ετών παντρεύονται παρά τη θέλησή τους έναντι αντιτίμου. Το ίδιο ισχύει και στον Νίγηρα, την 7η χειρότερη χώρα του κόσμου για τις γυναίκες. Οι περισσότερες γυναίκες στο Μαλί, πέμπτη κατά σειρά στη μαύρη λίστα, πέφτουν θύματα ακρωτηριασμού γεννητικών οργάνων. Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, βιάζονται 1.000 γυναίκες ημερησίως. Στην Υεμένη, επιτρέπεται στον σύζυγο να χτυπάει τη γυναίκα του όποτε επιθυμεί (!) Η ύπαρξη των δύο αυτών κόσμων δεν είναι κάτι καινούργιο. Ειδικοί και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κάνουν εκκλήσεις εδώ και χρόνια ώστε να σταματήσουν αυτές τις αδικίες. Ωστόσο, η ρητορική για τη συστηματική καταπίεση των γυναικών τείνει να εντάσσεται στο πλαίσιο της ανθρωπιστικής προσέγγισης του προβλήματος. Τώρα όμως, ειδικοί σε θέματα ανάπτυξης έχουν αρχίσει να επιχειρηματολογούν κατά της γυναικείας καταπίεσης υπογραμμίζοντας πως ουσιαστικά εμποδίζει τις προσπάθειες των συγκεκριμένων χωρών να απαλλαγούν από τη φτώχεια.

(...) Όταν φτωχές χώρες επιλέγουν να καταπιέζουν τις γυναίκες, ώς ένα βαθμό επιλέγουν τη διαρκή φτώχεια. Μπορεί η καταπίεση των γυναικών να είναι ηθικό ζήτημα σε αυτά τα σημεία του πλανήτη, αλλά πρέπει να εκλαμβάνεται και ως μια κοντόφθαλμη επιλογή υπέρ του σεβασμού της "ηθικής τάξης" έναντι της μακροπρόθεσμης οικονομικής και κοινωνικής προόδου.

Δεν είναι πολιτικά σωστό να αποδίδουμε μερίδιο ευθύνης στις πολύ φτωχές χώρες που υποφέρουν από δικές τους επιλογές. Αλλά είναι μάλλον θεμιτό να τις θεωρήσουμε μερικώς υπεύθυνες για τη δεινή τους κατάσταση. Προφανώς, η κληρονομιά της αποικιοκρατίας -η πείνα, ο αναλφαβητισμός, η έλλειψη περιουσίας ή νομικής κάλυψης, η ροπή στην κρατική βία- είναι μείζων παράγοντας για τη φτώχεια τους. Αλλά πώς μπορούμε να κατηγορήσουμε αυτή την κληρονομιά ενώ κάνουμε τα στραβά μάτια σε ένα είδος αποικιοκρατίας εναντίον των γυναικών εντός του σπιτιού τους και αποκλεισμού τους από τη δημόσια ζωή στις ίδιες αυτές χώρες;

(...) H σιωπή του ανεπτυγμένου κόσμου εκλαμβάνεται ως παραδοχή πως η κακομεταχείριση των γυναικών από άνδρες σε κάποιες χώρες είναι δεδομένη, αντί να ισχύουν οι ίδιες βασικές αρχές δικαίου για όλους. (...) Πολλές χώρες με ιστορία αποικιοκρατίας και άλλων μορφών τυραννίας, όπως και χώρες που στερούνται φυσικού πλούτου, έχουν επιλέξει να μορφώσουν τις γυναίκες και να τους εκχωρήσουν πολιτικά δικαιώματα. Κάποιες συνεχίζουν να αγωνίζονται σε οικονομικό επίπεδο, αλλά καμία δεν είναι απελπιστικά φτωχή και κάποιες γνωρίζουν άνθηση. Σκεφτείτε την Κίνα, την Ινδία, τη Μαλαισία, την Ινδονησία, τη Βραζιλία, τη Νότια Κορέα και την Τουρκία.

Για το υποβαθμισμένο κύρος των γυναικών στον πάτο της λίστας δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε τον πολιτισμό. Πολλές από τις χώρες - "έκπληξη", όπως η Ρουμανία, η Πορτογαλία, οι Φιλιππίνες και η Ινδία, μεταχειρίζονταν τις γυναίκες πολύ πιο άνισα, μόλις 50 ή 100 χρόνια πριν. Στο Πακιστάν, ο βιασμός μέσα στον γάμο δεν είναι παράνομος σήμερα, ενώ διαπράττονται 800 εγκλήματα τιμής ετησίως (...)

Αν δεν είσαι αγράμματος μπορείς να φτιάξεις τη δική σου επιχείρηση. Αν δεν ζεις με τον φόβο του βιασμού, μπορείς να οργανώσεις την κοινότητά σου να ξεκινήσει κάτι νέο. Αν δεν ακρωτηριάζεις τα γεννητικά όργανα της κόρης σου στα 3 και δεν την παντρεύεις στα 10, θα μπορέσει να πάει σχολείο. Και όταν παντρευτεί και κάνει δικά της παιδιά, θα επωφεληθούν από τους δύο μορφωμένους εργαζόμενους γονείς μέσα από διπλές συζητήσεις, επαφές και ενθαρρύνσεις για επιτυχία. Οι μορφωμένες, πιεστικές μητέρες κάνουν όλη τη διαφορά.

Όμως, για τις χώρες που βρίσκονται στον πάτο της λίστας, η καταπίεση τρομοκρατημένων, αμόρφωτων γυναικών που μένουν στο σπίτι είναι πιο κοινωνικά αποδεκτή (...). Ήρθε η στιγμή να σταματήσουμε να παραβλέπουμε τις ευθύνες των φτωχότερων χωρών, που δεν λύνουν το πρόβλημα τους αναγνωρίζοντας ανεξαρτησία στις γυναίκες.
(Μετάφραση: Aναστασία Γιάμαλη)
πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια: