Δευτέρα 11 Ιουλίου 2011

Τέσσερις απλές σκέψεις για τον αυταρχισμό.

Tης Ντίνας Τζουβάλα

Απλή σκέψη 1η:  Την προηγούμενη Τετάρτη, το ΠΑΣΟΚ είχε σαφώς ειλημμένη απόφαση να διαλύσει τη συγκέντρωση στην πλατεία Συντάγματος και να απομακρύνει δια παντός από εκεί τους Αγανακτισμένους - ακόμα και αν αυτό συνεπαγόταν διεξαγωγή χημικού πολέμου και ξύλο στο ψαχνό.
Όσες και όσοι βρίσκονταν τη στιγμή της επίθεσης εκεί,  γνωρίζουν ότι επρόκειτο για την πλέον απρόκλητη επίθεση της Αστυνομίας σε διαδήλωση, κατά πάσα πιθανότητα από τη Μεταπολίτευση. Ακόμα πιο ανησυχητική από την τακτική της αστυνομίας εκείνη τη μέρα, όμως, ήταν η αντίδραση του υπουργού Παπουτσή, που συνεχάρη την Αστυνομία για το έργο της. Δεν χρειάζεται καμιά πνευματική δεινότητα για να συμπεράνουμε από τα παραπάνω ότι η παρούσα κυβέρνηση είναι σίγουρα μια κυβέρνηση που ΔΕΝ καταδικάζει τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται. Ως εκ τούτου, το να ζητά από άλλους να το κάνουν είναι τουλάχιστον εκ του πονηρού.
 
Απλή σκέψη 2η: Το προσωπικό των κάθε είδους κρατικών μηχανισμών είναι σε θέση να γνωρίζει ότι για τους προπηλακισμούς βουλευτών δεν ευθύνεται ο ΣΥΡΙΖΑ ή γενικώς η Αριστερά. Το ίδιο γνωρίζει και όποιος έλληνας ή ελληνίδα έχει μια έστω αμυδρή αντίληψη, πρώτον, του γενικευμένου θυμού που επικρατεί στην κοινωνία και, δεύτερον, του τι είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και αν δύναται οργανωτικά να προπηλακίζει στελέχη του ΠΑΣΟΚ από το Παρίσι και το Βερολίνο ως τα Τρίκαλα, τη Μυτιλήνη και τα Χανιά. Συνεπώς, ο συντονισμένος ορυμαγδός απέναντι στη ριζοσπαστική αριστερά έχει μάλλον άλλη στόχευση. Κάποιος κακόβουλος θα μπορούσε για παράδειγμα να σκεφτεί ότι το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί από τη μία να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, αποδίδοντας τη γενική δυσαρέσκεια σε «οργανωμένους κύκλους», και από την άλλη επιχειρεί να θέσει αγωνιζόμενα κομμάτια της κοινωνίας – είτε αυτά είναι κινήματα είτε κόμματα – σε ένα θολό μεταίχμιο ανάμεσα στην νομιμότητα και την παρανομία. Μ’ ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ο «κομμουνιστικός κίνδυνος» που επικαλούνταν οι αστικές δυνάμεις – κοινοβουλευτικές και μη –, στην Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ στην πραγματικότητα πριν το 1943 ή μετά το 1949. Αυτό δεν εμπόδισε τον αντικομμουνισμό να γίνει επίσημη ιδεολογία του ελληνικού κράτους για δεκαετίες, καθώς και μοχλός πιέσεων και διώξεων που δεν περιορίστηκαν στους κομμουνιστές και τις κομμουνίστριες.



Απλή σκέψη 3η: Η αυταρχικοποίηση του κράτους δεν είναι καυγάς μεταξύ φίλων για να λυθεί με αμοιβαίες υποχωρήσεις. Για παράδειγμα, όταν μια κυβέρνηση που πριν τρεις μέρες έχει κηρύξει σχεδόν στρατιωτικό νόμο χωρίς να το ανακοινώσει, κατηγορεί άλλο  πολιτικό κόμμα ως υποκινητή της  βίας (στην οποία τσουβαλιάζει προπηλακισμούς, διαμαρτυρίες και… ανακοινώσεις), το να κάθεται κανείς να ορκίζεται ότι κανένα μέλος του δεν έκανε κάτι παρόμοιο, και εκεί να λήγει η συζήτηση, δεν φαίνεται ιδιαίτερα πρόσφορος τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος. Αν δεν θέλουμε να είμαστε αφελείς, καλό είναι να ξέρουμε τι εννοούν όταν λένε ότι το κράτος «προκλήθηκε», ώστε να μη νομίζουμε πως αν είμαστε «διαλλακτικοί» αυτό θα κάνει ένα βήμα πίσω. Ειδικά σε περιόδους οικονομικής κρίσης και κρίσης νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος, η αυταρχικοποίηση της αστικής δημοκρατίας είναι συνήθης επιλογή. Επιλογή που μάλιστα υπάρχει πάντα ενεργή στον πυρήνα της, με τη μορφή του κράτους έκτακτης ανάγκης, όπως αυτό κατοχυρώνεται στο άρθρο 48 του ελληνικού Συντάγματος. Ως εκ τούτου, με το να θεωρεί κανείς ότι απολογούμενος, ή κρατώντας γενικώς χαμηλούς τόνους, βοηθά στην αποκλιμάκωση της έντασης, απλά αυταπατάται. Στο ζήτημα της δημοκρατίας, όπως και σε πολλά άλλα, το ένα βήμα που κάνει πίσω ο ένας, αφήνει απλά χώρο για να κάνει ένα βήμα μπροστά ο άλλος. 


Απλή σκέψη 4η: Ο ρόλος των κατασταλτικών μηχανισμών δεν καθορίζεται από το αν οι άνθρωποι που τους απαρτίζουν είναι «παιδιά του λαού», ξαδέλφια ή εγγόνια του. Σε μια κοινωνία χωρίς θεσμοθετημένες κάστες είναι απολύτως νοητό (αν και όχι στατιστικά συχνό) «παιδιά του λαού» να γίνουν εφοπλιστές ή εργοστασιάρχες. Δεν ξέρω πώς αυτή η καταγωγή διαφοροποιεί τη θέση τους. Από την άλλη, είναι νομίζω σαφές (ή έστω θα έπρεπε) ότι μετά το 1974 η Αστυνομία αντικατέστησε το στρατό στο ρόλο του βασικού κατασταλτικού μηχανισμού στην Ελλάδα. Ειδικά σώματα όπως τα ΜΑΤ, η ΔΕΛΤΑ και η ΔΙΑΣ παίζουν ξεκάθαρα το ρόλο πολιτικής αστυνομίας χωρίς το παραμικρό πρόσχημα. Αν είμαστε γενικώς με τα παιδιά του λαού, θα πρέπει να είμαστε και με το Θόδωρο Ρουσόπουλο. Κι αυτός γιος ταχυδρόμου ήταν…


Και μια απλή σκέψη του ΠΑΣΟΚ Τον τελευταίο καιρό η αλλεργία του νεοφιλελευθερισμού στη δημοκρατία έχει πάρει αξιοσημείωτες διαστάσεις. Εντελώς ενδεικτικά, αναφερόμενη στο νέο νόμο-πλαίσιο για τα ΑΕΙ, η υφυπουργός Παιδείας ισχυρίστηκε ότι για τη διαφθορά στα Πανεπιστήμια και την «κακή λειτουργία» τους - στην οποία η ίδια συμπεριέλαβε τη μη περιστολή του ασύλου- ευθύνεται το γεγονός ότι οι φοιτητές συμμετέχουν στην εκλογή των Πρυτάνεων. Αλλά αν για τη διαφθορά στα Πανεπιστήμια ευθύνεται η συμμετοχή και η δημοκρατία, γιατί να μην ευθύνονται οι ίδιες παράμετροι και για τη διαφθορά στην κοινωνία; Και αν η λύση είναι η κατάργησή της στα Πανεπιστήμια, τότε γιατί να μην καταργήσουμε και τις εθνικές εκλογές ώστε να εξαλείψουμε γενικώς τη διαφθορά; Στον νεοφιλελευθερισμό δεν υπάρχουν αδιέξοδα…


Δεν υπάρχουν σχόλια: