Τρίτη 14 Ιουνίου 2011

Αντόνιο Γκράμσι, επίκαιρος όσο ποτέ…

Η κοινωνία έχει καταντήσει ένας απέραντος στρατώνας και σέρνεται από την ανευθυνότητα στο χάος και το μαρασμό: όλες οι δραστηριότητες των πολιτών ελέγχονται, ξεψαχνίζονται συστηματοποιούνται (!) και καταστρέφονται από το επίσημο κράτος. Ο αντί-σοσιαλιστικός μύθος του κράτους-στρατώνα έχει γίνει μια φοβερή ασφυκτική αστική πραγματικότητα, που σπρώχνει την κοινωνία σε μιαν άβυσσο χάους, παραφροσύνης και φονικού μαρασμού. Μας έχουν αναγκάσει να φορέσουμε ένα ζουρλομανδύα, που μας φέρνει σε κατάσταση τρέλας και παροξυσμού.

Η κοινωνία αποδεσμεύεται έτσι από κάθε συλλογικό δεσμό και περιορίζεται μόνο στο πρωταρχικό στοιχείο της: το άτομο-πολίτη. Αυτή είναι η αρχή της διάλυσης της διαβρωμένης κοινωνίας από τα καταλυτικά  οξέα του ανταγωνισμού: δόντια δράκου  που έχουν σπαρθεί ανάμεσα στους ανθρώπους κι έρχονται να μεγαλώσουν τα ψυχικά τους πάθη, τα ατελείωτα μίση και τους άκαμπτους ανταγωνισμούς. Κάθε πολίτης είναι ένα μονομάχος που βλέπει στο πρόσωπο των άλλων, εχθρούς που πρέπει να νικήσει ή να υποτάξει στα συμφέροντα του. Όλοι οι ανώτεροι δεσμοί αγάπης και αλληλεγγύης διαλύονται: από τις συντεχνιακές ενώσεις και τις κάστες μέχρι τη θρησκεία και την οικογένεια. Ο ανταγωνισμός έρχεται να εγκαθιδρυθεί σα θεμελιώδης πραχτική του ανθρώπινου γένους: το άτομο-πολίτης αποτελεί το κύτταρο μιας συγκεχυμένης κοινωνίας, ένα στοιχείο ανήσυχο και μη – οργανικό που δεν μπορεί να ενταχτεί σε κανένα οργανισμό. Πάνω σε αυτή την κοινωνική ανοργανωσιά και ανησυχία στηρίζεται ακριβώς η ιδέα της κυριαρχίας του νόμου, αντίληψη καθαρά αφηρημένη και δυνητική για την εξαπάτηση της καλής πίστης και της αθωότητας του λαού.
Η μαρξιστική κριτική της φιλελεύθερης οικονομίας αποτελεί την κριτική της αντίληψης για την αιωνιότητα των ανθρώπινων οικονομικών και πολιτικών θεσμών: είναι η αναγωγή στην ιστορικότητα και το τυχαίο κάθε γεγονότος κι αποτελεί ένα μάθημα ρεαλισμού για τους αφηρημένους ψευτο-επιστημονικούς υπερασπιστές των χρηματοκιβωτίων.
Οι συνθήκες ζωής του μισθωτού γίνονται χειρότερες από τις συνθήκες ζωής του σκλάβου και του δουλοπάροικου. Η πείνα του, η ανεργία του και ο κίνδυνος που αυτός διατρέχει να πεθάνει από ασιτία τον κάνουν επίσης έναν αριθμό στο παιχνίδι του καπιταλιστικού ανταγωνισμού. Τα χρηματοκιβώτια φουσκώνουν με το αίμα των εργαζομένων και η λαμπρότητα του πολιτισμού που έχει πετύχει ο καπιταλισμός κρύβουνε μια τραγική πραγματικότητα από οδυνηρές σκιές, βαρβαρότητες και αδικίες δίχως όρια.
Το εργατικό κίνημα αποτελεί την πνευματική εξέγερση της ανθρωπότητας ενάντια στους νέους και ανελέητους φεουδάρχες του καπιταλισμού. Είναι η αντίδραση της κοινωνίας που ζητά να ξανα-συγκροτηθεί σε ένα αρμονικό οργανισμό αλληλέγγυο και τίμιο χάρη στην αγάπη και την συμπόνια. Τον κοινωνικό ατομισμό έρχεται να βγάλει από την θέση του η οργάνωση. Μια νέα παγκόσμια τάξη έρχεται να αντιπαραταχτεί στην εκμετάλλευση όλων των εθνικών αστικών τάξεων για να τους αποστερήσει τα μέσα παραγωγής και ανταλλαγής, την ατομική και εθνική ιδιοκτησία του εδάφους, των λιμανιών, των ποταμών, και των ωκεανών.
***********
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Αβάντι»  1 Ιούνη 1919, χρόνος 23ος και αριθμό φύλλου 151.
Ο Αντόνιο Γκράμσι (Antonio Gramsci, Σαρδηνία23 Ιανουαρίου 1891 — Ρώμη27 Απριλίου 1937) ήταν Ιταλός συγγραφέας, πολιτικός και πολιτικός επιστήμονας.
Σπούδασε με υποτροφία που κέρδισε στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο. Εκεί, μυήθηκε στις σοσιαλιστικές ιδέες και στα 1913 έγινε μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Σε πολύ μικρό διάστημα αναδείχτηκε σε καθοδηγητικό στέλεχος. Το 1914 παίρνει το πτυχίο του και τον επόμενο χρόνο περνά στην σύνταξη της σοσιαλιστικής εφημερίδας του Τορίνο «Η Κραυγή του Λαού» και λίγο αργότερα στην σύνταξη του κεντρικού οργάνου του Σοσιαλιστικού Κόμματος «Εμπρός» και της «Νέας Τάξης».
Το 1920, καθοδηγεί την μεγάλη απεργία των εργατών για την υπεράσπιση των εργοστασιακών επιτροπών του Τορίνο και διατυπώνει το πολιτικό πρόγραμμα «Για την ανανέωση του Σοσιαλιστικού Κόμματος». Στις 21 Ιανουαρίου 1921, ιδρύει το Κ.Κ. Ιταλίας.
Η άνοδος των φασιστών στην εξουσία είχε ως αποτέλεσμα να τεθούν εκτός νόμου το Κ.Κ.Ι. και οι άλλες δημοκρατικές οργανώσεις και να συλληφθούν οι ηγέτες τους, ανάμεσα στους οποίους και ο Γκράμσι. Στην δίκη πού ακολούθησε, ο Γκράμσι καταδικάστηκε σε εικοσαετή φυλάκιση. Αλλά και μέσα στην φυλακή ο Γκράμσι δεν σταμάτησε ν’ αγωνίζεται. Μελετά και γράφει με σκοπό να προετοιμάσει ένα μεγαλόπνοο έργο πάνω στα θεωρητικά και πρακτικά προβλήματα του εργατικού κινήματος και πάνω στα εθνικά και πολιτιστικά προβλήματα της Ιταλίας. Αυτό το έργο δεν πρόλαβε να το τελειώσει, γιατί η επιδείνωση της υγείας του τον οδήγησε στον θάνατο στις 27 Απριλίου 1937.
Άφησε έναν τεράστιο όγκο δοκιμίων, άρθρων και σημειώσεων, που εκδόθηκαν για πρώτη φορά υστέρα από τον πόλεμο και που επηρέασαν και επηρεάζουν την σύγχρονη κίνηση των ριζοσπαστικών ιδεών σε όλον τον κόσμο.
Έργα
  • Ιστορικός υλισμός
  • Σοσιαλισμός και κουλτούρα
  • Οι διανοούμενοι
  • Για τον Μακιαβέλι, για την πολιτική και για το σύγχρονο κράτος
  • Γράμματα από τη φυλακή
  • Η οργάνωση της κουλτούρας
  • Παρελθόν και παρόν
  • Τα εργοστασιακά συμβούλια και το κράτος της εργατικής τάξης
πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια: