Κρίσιμα πολιτικά διλήμματα

Της ZEZA ZHKOY

Οι δαιμονικά «απελευθερωμένες» ελπίδες -και οι δικές μου και της κοινωνίας- ενδεχομένως να πραγματωθούν. Μπορεί το δράμα της χώρας να πάρει σύντομα τέλος. Ίσως, κάποτε, στο μέλλον να θυμόμαστε με αποστροφή αυτή τη δόλια και ανίκανη κυβέρνηση του Μνημονίου και του Μεσοπρόθεσμου, σαν μια αντιδημοκρατική παρέκκλιση από εκείνες που πολλές φορές στην Ιστορία προκάλεσαν πράξεις αντίστασης - από τους ίδιους τους βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος.

Την ευκαιρία θα έχουν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ να «ρίξουν» τη μεταλλαγμένη κυβέρνηση Παπανδρέου, όταν θα έλθει προς ψήφιση στη Βουλή την Τετάρτη το Μεσοπρόθεσμο. Ομολογουμένως, θα ασκηθούν έντονες πιέσεις στους βουλευτές και μπλα... μπλα... μπλα... Ύστερα, όμως, από τις εφιαλτικές συνέπειες που βιώνει η ελληνική κοινωνία και η χώρα, οι βουλευτές δεν είναι πια ούτε αφελείς ούτε «αθώοι». Φυσικά, με την Ελλάδα και στο Μνημόνιο 2 και ξανά χρεοκοπημένη δεν χρειάζεται να είναι κανείς Κέινς για να καταλάβει τι πάει στραβά.

Αυτό το σκηνικό σύγχυσης, θυμού, αδυναμίας και απόγνωσης, που τροφοδοτείται καθημερινά από την πολική της κυβέρνησης, ακυρώνει όποια προσπάθεια, απ’ όπου κι αν προέρχεται. Γνωρίζουμε πως, όταν νοσεί το οικονομικό σύστημα, νοσεί χειρότερα το πολιτικό και οδηγείται σε φαύλες συναλλαγές. Γνωρίζουμε πως αφήνει ελεύθερη την εργοδοσία να επιστρέφει τις συνθήκες εργασίας στην εποχή της δουλείας.

Η εικόνα μιας κυβέρνησης που αδυνατεί να χειριστεί όσες υποχρεώσεις μας επιβάλλει η περίφημη τρόικα, είναι αρκούντως θλιβερή. Η κοινωνία αντιλαμβάνεται τώρα ότι τόσο το διαβόητο Μνημόνιο όσο και αυτά που ακολουθούν... έχουν εξελιχθεί σε εφιάλτες, καθώς το επαχθές χρέος της Ελλάδας είναι εντελώς αδύνατον να εξυπηρετηθεί χωρίς να σπάσει η σπονδυλική στήλη της οικονομίας. Και μόνο το γεγονός ότι η πολιτική του Μνημονίου, με όλη την οδύνη και την οργή που συσσωρεύει στην ελληνική κοινωνία, κατάφερε να ανεβάσει το χρέος από το 126% γύρω στο 150%, καταδεικνύει το απόλυτο αδιέξοδο.

Για εκείνους που ακόμη τρέφουν αυταπάτες, η πλήρης υποταγή του κράτους και της πολιτικής του από τον Γιώργο Παπανδρέου στις Βρυξέλλες και την τρόικα με το πρόσχημα της διάσωσης της χώρας εξυπηρετεί αυτό το είδος της αλλοτριωμένης οικονομικής - τεχνοκρατικής σκέψης. Αρνούνται σκόπιμα να δουν πόσο είναι μάταιο να πιστεύουν ότι αυτοί που την ανέλαβαν εργολαβικά θα μπορέσουν να χαρίσουν τη «σωτηρία» στον λαό.

Φαντάζονταν οι δυστυχείς λαοί ότι θα επωφελούνταν από μια γενναιόδωρη κοινωνική αντίδραση, που θα τους έβγαζε από την κόλαση της τραπεζικής κρίσης και της ανεργίας, για να ανακαλύψουν πως καθηλώθηκαν οι χώρες τους σε δημοσιονομική πειθαρχία με επώδυνες κοινωνικές συνέπειες για τους πολλούς και με ενδημικές κοινωνικές κρίσεις.

Οντως, σε ιλαροτραγωδία έχει μεταλλαχθεί το όραμα των πολλών. Μια αρχιτεκτονική των εθνών, που, αφού διάβηκαν ποταμούς αίματος, ενώνονται με το ειρηνικό ιδεώδες της επικοινωνίας των ανθρώπων και των ιδεών. Ονειρο των ποιητών που κράτησε ζωντανή τη φλόγα της ελπίδας στις πιο ζοφερές στιγμές της ανθρωπότητας. Οραμα των γενεών που ξύπνησαν μέσα από τη φρίκη, με την ελπίδα να ζήσουν σε μια Ευρώπη όπου η ευημερία θα ήταν σχεδόν υποχρεωτική. Μα, ξαφνικά, ο ποιητής μας σαν να ξυπνάει με έναν εφιάλτη: Μια σημαία, ένας ύμνος, ένα νόμισμα, πολλές συνθήκες, μια Λερναία Υδρα με είκοσι εφτά κεφάλια, ένα παζάρι. Χάος.

Είναι γνωστό ότι έχουμε χρεοκοπήσει το κράτος και το γνωρίζει η σαθρή κυβέρνηση του Μνημονίου. Ωστόσο, επιταχύνεται και τυπικώς σε περίπτωση που η Ελλάδα αποτύχει να εκπληρώσει τις υποσχεθείσες μεταρρυθμίσεις. Προφανώς, η εκτίμηση του Μάρτιν Φελντστάιν στους «Financial Times» ότι η χρεοκοπία της Ελλάδας είναι αναπόφευκτη, δεν παραβιάζει ανοικτές θύρες. Ο καθηγητής του Χάρβαρντ προειδοποιεί ότι η ελληνική χρεοκοπία καθυστερείται για να μην παρασυρθούν σε χρεοκοπία και άλλες χώρες όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και πιθανώς η Ισπανία. Η πρόκληση, αναφέρει ο καθηγητής στην ανάλυσή του με τον τίτλο «Αναβάλλοντας την αναπόφευκτη χρεοκοπία της Ελλάδας», είναι να καθυστερήσει αρκετά η χρεοκοπία ώστε να μπορέσουν να αντέξουν οι τράπεζες και οι άλλοι πιστωτές τις διαγραφές χρεών από την Ελλάδα.

Το υπέρογκο δημόσιο χρέος στην Ελλάδα υποδηλώνει ότι είναι απαραίτητη μια αναδιάρθρωσή του. Αλλά, οι συστημικές αντιδράσεις που θα προκαλούνταν από μια τέτοια απόφαση στις τράπεζες της Ελλάδας και της δυτικής Ευρώπης, θα ήταν ενδεχομένως ανεξέλεγκτες. Οι ειδικοί επισημαίνουν πως αυτό που χρειάζεται είναι η αποκάλυψη της αληθούς εικόνας των τραπεζικών ισολογισμών. Μετέπειτα θα πρέπει να γίνει, εκεί όπου είναι απαραίτητο, αναδιάρθρωση κεφαλαίων και χρέους σε μεγάλες τράπεζες υπό την εποπτεία των κυβερνήσεων. Ετσι αντέδρασαν οι ΗΠΑ στην τραπεζική κρίση των δεκαετιών ’80 και ’90, η Σουηδία το 1992-93, η Ιαπωνία το 2002-03 και οι ΗΠΑ ξανά με τα τεστ αντοχών των τραπεζών το 2009.

πηγή