του Μαξένς Μπρισού
Την Τετάρτη 2 Ιουνίου, ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ (Jean-Claude Trichet) πρότεινε τη θέσπιση ενός πανευρωπαϊκού υπουργείου οικονομίας, με αποστολή όχι την εκτέλεση του κοινοτικού προϋπολογισμού, αλλά τον έλεγχο των δημοσιονομικών και των πολιτικών ανταγωνισμού των κρατών-μελών.
Ο πρόεδρος της «ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας» (ΕΚΤ) το πρότεινε αυτό ενώ λάμβανε το «βραβείο Καρλομάγνου» στο 'Ααχεν, την πρώτη πρωτεύουσα της Ευρώπης. Τα σύμβολα έχουν τη σημασία τους: το συγκεκριμένο δείχνει πως το δημοσιονομικό χρέος της Ευρώπης είναι πρωτίστως πολιτικό.Όσο για την Ελλάδα, θα αναγκαστεί να επιλέξει μεταξύ της οικονομικής καταστροφής της και της απώλειας της εθνικής της κυριαρχίας. Ας δούμε γιατί:
Η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει. Δεν υπάρχει τρόπος να αποκτήσει στο μέλλον τα έσοδα που χρειάζεται για να αποπληρώσει το δημόσιο χρέος της, που φθάνει στο 144% του ΑΕΠ της. Το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και του «διεθνούς νομισματικού ταμείου» (ΔΝΤ) του Μαΐου 2011 βασιζόταν στη λανθασμένη ιδέα πως το πρόβλημα που αντιμετώπιζε η Ελλάδα ήταν κυρίως πρόσκαιρο πρόβλημα ρευστότητας. Οι γρήγορες διαρθρωτικές αλλαγές θα πυροδοτούσαν την ανάπτυξη και τα παρεχόμενα δάνεια θα εξασφάλιζαν την εξυπηρέτηση του χρέους έως ότου η χώρα επιστρέψει στις αγορές, το 2012. Το λάθος έγκειτο στο ότι για να αποδώσει ένα τέτοιο πρόγραμμα θα έπρεπε η αύξηση της εξωτερικής ζήτησης να υποκαθιστούσε αμέσως τη μείωση της εσωτερικής ζήτησης, πράγμα που απαιτεί υποτίμηση του νομίσματος, όπερ άτοπο στην ευρωζώνη.
Κατά συνέπεια, η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει κι επισήμως. Το μόνο ερώτημα αφορά το ποιος θα πληρώσει τις ζημιές της χρεοκοπίας της, που με τη σειρά του εξαρτάται από το πότε θα λάβει χώρα αυτή η επιχείρηση. Είτε η Ελλάδα χρεοκοπεί αύριο και τις απώλειες τις πληρώνουν οι τράπεζες και οι ευρωπαϊκές εγγυοδοτήσεις, είτε χρεοκοπεί σε λίγα χρόνια, και το βάρος το επωμίζονται οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι, που εντωμεταξύ θα έχουν συνεισφέρει τα δάνεια που θα έχουν επιτρέψει στην Ελλάδα να επιβιώσει ως τότε.
Ποιος θα αποφασίσει; Οι Ευρωπαίοι και οι Έλληνες. Οι Ευρωπαίοι χρειάζεται να επιλέξουν αν θα εγκαταλείψουν την Ελλάδα ή αν θα την πληρώσουν. Λογικά θα διαλέξουν το δεύτερο: σύμφωνα με τον πρόεδρο της γαλλικής κεντρικής τράπεζας Κριστιάν Νουαγιέ (Christian Noyer), η άτακτη χρεοκοπία της Ελλάδας είναι «σενάριο τρόμου», ένα είδος «Λέμαν μπράδερς» εις τη δεκάτη, λόγω των απωλειών που θα υφίσταντο ιδιωτικοί και δημόσιοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και της πιθανής επέκτασης της κρίσης σε άλλες χώρες. Ο φόβος των Ευρωπαίων εμπρός σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα πρέπει να αρκέσει να τους πείσει να δανείσουν την Ελλάδα και να προετοιμάσουν τις κοινές γνώμες τους για τις επικείμενες απώλειες που θα υποστούν στο μέλλον. Θα επιχειρήσουν επίσης να μειώσουν τις ζημιές, ασκώντας στην Ελλάδα ισχυρές πολιτικές πιέσεις για να προχωρήσει σε αποτελεσματικές μεταρρυθμίσεις και να τους παραχωρήσει τη δημόσια περιουσία της, ως ένα είδος ενέχυρου.
Η Ελλάδα τότε θα χρειαστεί να επιλέξει ανάμεσα στην υποταγή της στην αυτοκρατορία ή το θάνατο.
- Αν αρνηθεί τους όρους δανειοδότησής της, χρεοκοπεί αστραπιαία, πράγμα που επισύρει την ακαριαία επίσης χρεοκοπία των τραπεζών της, την έξοδό της από το ευρώ και την εκτόξευση του πληθωρισμού σε δυσθεώρητα ύψη, που θα προκύψει από την νομισματοποίηση όλων των χρεών της: μιλάμε για οικονομικό «ξαφνικό θάνατο», υπό την έννοια της κατακόρυφης πτώσης του επιπέδου διαβίωσης.
- Αν αποδεχθεί τους όρους της δανειοδότησής της, υποτάσσεται στην επιτροπεία των εκπροσώπων των ευρωπαϊκών θεσμών και των κρατών-πιστωτών της και θα χρειαστεί να ρευστοποιήσει τις δημόσιες επιχειρήσεις της: μιλάμε για υποταγή στην αυτοκρατορία, υπό την έννοια της απότομης ραγδαίας απώλειας της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας.
Επανερχόμαστε έτσι στο θεμελιώδες δίλημμα της πολιτικής οργάνωσης της Ευρώπης. Από την εποχή του Καρλομάγνου (Charlemagne) η απάντηση στο ζήτημα αυτό κυμαίνεται ανάμεσα σε δύο πόλους: την αυτοκρατορία ή τα έθνη, με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του καθένα.
- Η αυτοκρατορία εγγυάται την ειρήνη, αλλά καταργεί την ελευθερία: η διατήρηση της πολιτικής ενότητας ενός τόσο ετερογενούς συνόλου απαιτεί αυταρχική εξουσία.
- Τα έθνη αποτελούν μεν το φυσιολογικό πλαίσιο της δημοκρατίας, αλλά εμφανίζουν έντονη τάση να κάνουν πόλεμο μεταξύ τους.
Η ΕΕ συνιστά μια μοναδική ιστορική προσπάθεια να ξεπεραστεί αυτή η αντίφαση μεταξύ ενότητας και ελευθερίας: ήθελε να είναι μια δημοκρατική αυτοκρατορία, που θα προέκυπτε από την εθελούσια και ειρηνική ιστορική υπέρβαση των κρατών-εθνών.
Η τρέχουσα κρίση αναδεικνύει τις δυσχέρειες αυτού του εγχειρήματος: στους Έλληνες, η ΕΕ εμφανίζεται ως ο νεκροθάφτης της δημοκρατίας τους· στους Γερμανούς, ως ένας φορέας που τους εξαναγκάζει να είναι αλληλέγγυοι ή τους επιφυλάσσει έναν ηγετικό ρόλο που δεν επιθυμούν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου