Δεν κατάλαβαν ή κορόιδευαν;

Του ΝΙΚΟΥ ΚΟΤΖΙΑ *

Τέσσερις σοβαρές επιστολές του 2008 έδωσε στη δημοσιότητα ο Π. Δούκας. Όλες ενημέρωναν τον Κ. Καραμανλή για τα μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα της χώρας. Για τον κίνδυνο να βρεθεί στη δίνη που βρέθηκε.Τι έκανε ο Κ. Καραμανλής; Πολιτικά τις αγνόησε. Ηθικά δε, ουδέποτε εξήγησε τον λόγο για τον οποίο δεν έλαβε υπόψη του τις προειδοποιήσεις άμεσου συνεργάτη του.

Το μόνο που έκανε ο τότε πρωθυπουργός ήταν να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές το φθινόπωρο του επόμενου χρόνου και έμμεσα να μιλήσει προεκλογικά για την ανάγκη λήψης μέτρων. Βέβαια, ακόμα και αυτές οι «αναγγελίες» του υπολείπονταν των πραγματικών αναγκών. Ο,τι έθεσε τότε ως ζήτημα γινόταν περισσότερο για την τιμή των όπλων. Γνώριζε ότι θα ηττάτο και μάλιστα με διαφορά. Δεν είχε κατά συνέπεια καμία σημασία εάν προανήγγελλε κάποια μέτρα ως άλλοθι για τη δική του ιστορία. Το συμπέρασμα απλό: ή ο Καραμανλής δεν μπόρεσε να καταλάβει το θέμα, δείγμα ότι είναι ανίκανος, ή το κατάλαβε και θέλησε να το φορτώσει στον κόκορα, άρα επικίνδυνος για την επιβίωση του τόπου.

Τον Απρίλιο του 2010 ο Peter Steinbruck, υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας (2005-9), εξέχων σοσιαλδημοκράτης και φίλος του Γ. Παπανδρέου, κυκλοφόρησε βιβλίο με τίτλο: «Unter dem Strich» (Κάτω από τη γραμμή). Στις σελίδες 121-2, ο τότε υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας γράφει: «Οταν στα τέλη του Ιανουαρίου 2009 με επισκέφτηκε στο Βερολίνο, ο σημερινός πρωθυπουργός της Ελλάδας Γ. Παπανδρέου, ήταν ακόμα ηγέτης της αντιπολίτευσης, έδειξε ότι δεν είχε καμία αυταπάτη της πραγματικής οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κατάστασης της Ελλάδας. Είχε πλήρη συνείδηση των τεράστιων απαιτήσεων σε περίπτωση εκλογής του». Αφού συζητήθηκαν οι αναγκαίες σκληρές λύσεις που θα χρειάζονταν να εφαρμοστούν, συνεχίζει ο Steinbruck, «με αποχαιρέτησε ο Γ. Παπανδρέου με την ειρωνική παρατήρηση, ότι δεν είναι σίγουρος αν πράγματι θέλει να κερδίσει τις εκλογές. Γνώριζε καλά τις καυτές πατάτες (στα γερμανικά κάστανα - ΝΚ) που θα άφηνε πίσω του ο κυβερνών συντηρητικός Κώστας Καραμανλής».

Ένα ταξίδι που προγραμματίστηκε τον Ιανουάριο του 2009, προκειμένου να απαντηθούν τα συγκεκριμένα ερωτήματα που είχε ο σημερινός, εύκολα οδηγεί στην εκτίμηση ότι τα όσα συζητήθηκαν σε αυτή τη συνάντηση απασχολούσαν τον πρωθυπουργό τουλάχιστον από τα τέλη του 2008. Συμπτωματικά τότε που το αργότερο είχε αποκτήσει εικόνα του προβλήματος ο Κ. Καραμανλής. Ο σημερινός πρωθυπουργός, λοιπόν, γνώριζε ήδη από τα τέλη του 2008 την κακή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, άρα είχε χρόνο να ετοιμάσει την αντιμετώπισή της. Προκύπτει, λοιπόν, το ερώτημα, γιατί δεν το έκανε; Δεν κατάλαβε το πρόβλημα; Μάλλον απίθανο. Το ξέχασε για τους επόμενους ένδεκα μήνες; Ξεχνιέται τέτοιο ζήτημα;

Συνοψίζω, πρώτον, Παπανδρέου και Καραμανλής γνώριζαν από τα τέλη του 2008 την κατάσταση. Πιθανά, δεύτερον, να την υποτίμησαν αδυνατώντας να την κατανοήσουν σε όλη της την έκταση. Εξίσου πιθανά να την κατανόησαν, αλλά να μην ήταν, τρίτον, ικανοί να την αντιμετωπίσουν. Ισως, βέβαια, να μπορούσαν να κάνουν και τα δύο, αλλά απλά -με κάποιον τρόπο- μας κορόιδευαν. Πιο πιθανό φαίνεται ότι γνώριζαν, καταλάβαιναν και σχεδίαζαν τα γνωστά, πλέον, μνημόνια. «Απλά» χρειαζόταν χρόνος για να προετοιμαστεί το έδαφος επιβολής της πολιτικής του Σοκ και Δέους... Αυτό, τουλάχιστον, μας δείχνουν οι επιστολές και η μαρτυρία από τη συνάντηση.

*Συγγραφέας, καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς. 
πηγή