Τρίτη 23 Αυγούστου 2011

Οι ταραχές σταμάτησαν, οι αιτίες παραμένουν.

Της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΠΑΝΤΖΟΥ
Η βρετανική κυβέρνηση χαιρετίζει την επιστροφή στην ομαλότητα μετά τις αιματηρές ταραχές που συγκλόνισαν ολόκληρη τη χώρα και στοίχισαν τη ζωή πέντε πολιτών.


Αλλά αυτή η ομαλότητα διέπεται από αυξημένη δικαιοδοσία των αστυνομικών αρχών, που συνεχίζουν τις επιδρομές σε σπίτια και τις συλλήψεις υπόπτων (πάνω από 3.000) ενώ δικαστήρια δικάζουν, νυχθημερόν και συνοπτικά, νέα παιδιά και επιβάλλουν πρωτοφανείς ποινές. Η δημιουργία μιας Εθνικής Υπηρεσίας Εγκληματικότητας, η μεγαλύτερη αστυνόμευση και οι απειλές για απαγόρευση της κυκλοφορίας των νέων τα βράδια σε κάποιες ζώνες ή ακόμη και πρόσθετες περικοπές κρατικών βοηθημάτων στους παραβάτες, αποτελούν τμήμα των υποσχέσεων του πρωθυπουργού Κάμερον για «επιστροφή στις βρετανικές αξίες». Αλλά πέρα από την καταστολή, κάθε άλλο παρά εγγυώνται τη λύση του προβλήματος.
Οσοι άκουσαν τον πρωθυπουργό να ανακοινώνει αλλαγές στην κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης, λάθεψαν πιστεύοντας πως πήρε το μήνυμα για τις κοινωνικές αιτίες αυτού του βίαιου ξεσπάσματος. Ο Κάμερον, αγνοώντας το ρόλο που έπαιξε σε αυτό το ξέσπασμα βίας η κοινωνική περιθωριοποίηση, η ανεργία, η ακρίβεια, η εγκατάλειψη ολόκληρων κοινοτήτων στην τύχη τους -συνθήκες που επιδεινώθηκαν με τις δρακόντειες περικοπές του προϋπολογισμού-, δεν υποσχέθηκε περισσότερη μέριμνα προς τους πιο ευάλωτους. Αντίθετα σχεδιάζει, ανάμεσα στα άλλα, να κάνει ακόμη πιο αυστηρή την πρόσβαση σε κοινωνικές παροχές, να περικόψει κι άλλο τα επιδόματα στους πιο φτωχούς νέους και να στερήσει επιδόματα ανεργίας και στέγης από τους «ταραξίες» θεωρώντας ότι τους εθίζουν σε «ανταμοιβές δίχως κόπο».
Πριν καν νομοθετηθεί το μέτρο, ήδη σε κοινότητες του Λονδίνου και του Μάντσεστερ οι δημοτικές αρχές ζήτησαν από οικογένειες που απολάμβαναν επιδόματος στέγης και των οποίων τα παιδιά κατηγορούνται για συμμετοχή στα επεισόδια να εκκενώσουν τα διαμερίσματά τους. Οι οικογένειες αυτές απειλούνται να βρεθούν άστεγες, ενώ η κυβέρνηση αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να τους στερήσει την πρόσβαση και σε άλλες κοινωνικές υπηρεσίες.
Αυτά τα μέτρα δεν κάνουν παρά να αναπαράγουν το πρόβλημα, μεγεθυμένο. Στις φτωχογειτονιές του Λονδίνου η ανεργία των νέων καλπάζει με 20% και ο ένας στους τέσσερις από αυτούς είναι μακροχρόνια άνεργος, ενώ μεγάλο μέρος τους δεν παίρνει καν επίδομα ανεργίας. Το 40% των απασχολούμενων νέων εργάζεται σε επισφαλείς θέσεις εργασίας με ένα βασικό μεροκάματο. Ο τριπλασιασμός των διδάκτρων και η κατάργηση του επιδόματος σπουδών για σημαντικές κατηγορίες νέων αφήνουν πολλούς εκτός εκπαιδευτικού συστήματος. Το δε κλείσιμο λόγω περικοπών των αθλητικών και των κέντρων νεότητας, των βιβλιοθηκών και των υπηρεσιών υγείας και συμβουλευτικής, τους αφήνει έρμαια στη βιαιότητα των δρόμων. Είναι ενδεικτικό ότι στο Τότεναμ, όπου ξεκίνησαν οι ταραχές, η ανεργία έφτασε το 28%, οι νέες θέσεις εργασίας μειώθηκαν κατά 50% σε σχέση με το 2009, οι κοινωνικές δαπάνες μειώθηκαν κατά 75% και το 44% των παιδιών ζει στη φτώχεια.
Η Βρετανία, όμως, δεν είναι η μόνη που εθελοτυφλεί και προσπαθεί να καταστείλει αντί να προλάβει τις αιτίες των νεανικών εξεγέρσεων. Σε ολόκληρη την Ε.Ε. επιδεινώνονται οι συνθήκες ζωής των νέων. Σύμφωνα με την Eurostat, η ανεργία των νέων 15-24 ετών στην Ε.Ε. πέρασε από το 15% το 2008 στο 20,5% σήμερα, το μεγαλύτερο ποσοστό από τότε που συλλέγονται στοιχεία. Η Ισπανία έχει τη θλιβερή πρωτιά με 45,7%, ακολουθούμενη από την Ελλάδα με 38,5%, την Ιταλία με 27,8% και την Πορτογαλία και την Ιρλανδία με 27%. Ακόμη και στη Γερμανία, με ποσοστό νεανικής ανεργίας 9,1%, το 40% των νέων εργάζεται σε άτυπες μορφές απασχόλησης και συχνά οι αμοιβές τους δεν ξεπερνούν τα 400 ευρώ το μήνα.
Οι αναλυτές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για αυτή τη «χαμένη γενιά» της Ευρώπης. Μια γενιά πιο μορφωμένη από τις προηγούμενες, αλλά πιο φτωχή και κοινωνικά αποκλεισμένη, που βλέπει τις κυβερνήσεις να προσφέρουν δισεκατομμύρια για να καθησυχάσουν τις αγορές ενώ περικόβουν κοινωνικές δαπάνες. Το τίμημα είναι η οργή τω νέων που πλημμυρίζουν τους δρόμους της Μαδρίτης, της Αθήνας, της Λισαβόνας, του Λονδίνου κι αύριο κάποιας άλλης πόλης. Γιατί ανεξάρτητα από τις διαφορετικές αφορμές που πυροδοτούν την κάθοδό τους στους δρόμους, έχουν κοινή αφετηρία: εξεγείρονται ενάντια στο «μεγάλο υπαρξιακό τίποτα» που τους προσφέρουν οι κυβερνήσεις τους, όπως έλεγε στην «Γκάρντιαν» ένας από τους συνηγόρους των ανήλικων συλληφθέντων:
«Αυτοί οι νέοι δεν φοβούνται την τιμωρία, ούτε τις συνέπειες που αυτή μπορεί να έχει για το μέλλον τους. Αυτό το μείγμα έλλειψης φόβου και εμπιστοσύνης προς τις αρχές είναι εκρηκτικό. Νιώθουν ότι δεν έχουν μέλλον, όπως και τίποτε να χάσουν».
* Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Εντ Μίλιμπαντ, θέλοντας να αποστασιοποιηθεί από την αρχική συστράτευσή του με τον Κάμερον για «σιδερένια πυγμή» στην αντιμετώπιση των ταραχών, θύμισε στην κυβέρνηση τις ευθύνες του πολιτικού συστήματος. Οι ταραχές, λέει ο ηγέτης των Εργατικών, δεν είναι άσχετες από ένα οικονομικό σύστημα που αναγκάζει κάποιους να εργάζονται 70 ώρες την εβδομάδα για να φυτοζωούν, όσο βουλευτές επιδίδονται σε σκάνδαλα διαφθοράς, άπληστες οι τράπεζες κονιορτοποιούν τις αποταμιεύσεις των πολιτών, παράγοντες του τόπου δείχνουν παροιμιώδη ανευθυνότητα «με την απληστία, τον εγωισμό και την ανηθικότητα, που έγιναν πλέον κανόνας».

Δεν υπάρχουν σχόλια: