Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΥ*
«Ίσαμε σήμερα όλη η Ιστορία απόδειξε ότι το να σώζεις τον άλλο είναι επιχείρηση κερδοφόρα μόνο για το σωτήρα»
Ασημάκης Πανσέληνος «Η Κίνα η δική μου», 1983, σ. 30.
Η επιλογή ενός τραπεζίτη ως πρωθυπουργού αναδεικνύει την απόλυτη αναξιοπιστία του κομματικού συστήματος, κινδυνεύει να συσκοτίσει όμως το γεγονός ότι η χώρα διολισθαίνει γρήγορα σε καθεστώς μειωμένης κυριαρχίας. Με άλλα λόγια, η οικονομική κηδεμονία των δανειστών εξελίσσεται ταχύτατα σε πλήρη πολιτική επικυριαρχία και σε ευνουχισμό της δημοκρατικής αρχής.
Ακούσαμε από τον κ. Ολι Ρεν ότι ακόμη και το ενδεχόμενο να ζητηθεί η γνώμη του λαού για τις μνημονιακές πολιτικές αποτελεί έγκλημα καθοσίωσης, που διέρρηξε τις σχέσεις εμπιστοσύνης με τους εταίρους μας. Εξίσου καταστροφική χαρακτηρίζεται και η προσφυγή στις εκλογές: θα τρομάξει τις αγορές και θα αποσταθεροποιήσει την παγκόσμια οικονομία.
Μήπως, πράγματι, το δίλημμα είναι εθελοδουλεία ή χρεοκοπία; Είμαστε καταδικασμένοι να διαλέξουμε ανάμεσα στη χολέρα και στην πανώλη, όπως έγραφε πρόσφατα ο Χάμπερμας; Και όμως, το πραγματικό δίλημμα είναι άλλο: Ακόμη και οι επικυρίαρχοί μας έχουν άλλον αφέντη. Μία δεν ήταν η μόνιμη επωδός στις τελευταίες συνόδους κορυφής; Ποια είναι τα μέτρα που θα «καθησυχάσουν» τις αγορές.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες φαίνεται να έχουν αποδεχθεί ότι στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας βρίσκονται ως νέο κυρίαρχο είδος του πλανήτη οι τράπεζες και τα hedge funds. Και όμως, ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός απέκτησε ανθρώπινο πρόσωπο ακριβώς γιατί πέτυχε μέσω των κεϊνσιανών πολιτικών και της καθιέρωσης κοινωνικών δικαιωμάτων να ελέγξει πολιτικά και να ρυθμίσει νομικά την ασυδοσία των εθνικών αγορών.
Η αδυναμία αντίστοιχου πολιτικού ελέγχου την εποχή της παγκοσμιοποίησης επί των διεθνών αγορών (ιδίως των χρηματιστηριακών) αποτελεί τη ρίζα του προβλήματος.
Το θέμα δεν είναι πώς θα καθησυχάσουμε, αλλά πώς θα ελέγξουμε δημοκρατικά τις διεθνείς αγορές. Το πλασματικό χρηματιστηριακό κεφάλαιο υπολογίζεται ότι σήμερα είναι εκατό φορές μεγαλύτερο από τον όγκο χρήματος που διακινείται στο πραγματικό εμπόριο. Αυτός ο ωκεανός του πλασματικού κεφαλαίου όχι μόνο δεν συντρίβει την παραγωγική εργασία αλλά εξουδετερώνει πλήρως κάθε προσπάθεια εθνικής ρύθμισης της οικονομίας και διατήρησης των κατακτήσεων των εργατικών αγώνων του προηγούμενου αιώνα.
Ο νεοφιλελεύθερος φονταμενταλισμός έχει εγκαταλείψει προ πολλού κάθε σκέψη πολιτικού ελέγχου του χρηματιστηριακού Φράνκενστάϊν. Αν το κοινωνικό κράτος υπήρξε η σημαντικότερη κατάκτηση του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού μετά τον πόλεμο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο γαλλογερμανικός άξονας αποτελούν σήμερα τις πιο αντιευρωπαϊκές δυνάμεις του πλανήτη. Μέχρι και ο Ομπάμα φαντάζει υπερ-κεϊνσιανός μπροστά στους νάνους αυτούς πολιτικούς που τα έχουν δώσει όλα στις αγορές. Και όμως, δίνοντας γην και ύδωρ στην ασυδοσία του χρηματιστηριακού κεφαλαίου, επιδεινώνουν την κρίση της ευρωζώνης, παρά τις προσπάθειες απομόνωσης του ελληνικού ιού. Οι επιλογές αυτές δύο χρόνια δοκιμάστηκαν, μετρήθηκαν και βρέθηκαν λιποβαρείς.
Για τον λόγο αυτό των οποία η θυσία της δημοκρατίας, που συνεπάγεται η αποδοχή των μνημονιακών πολιτικών και της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου, δεν θα φέρει την ανάκαμψη της οικονομίας. Ακριβώς το αντίθετο: Η ισοπέδωση των κοινωνικών δικαιωμάτων και οι πολιτικές λιτότητας θα συρρικνώσουν ακόμη περισσότερο την πραγματική οικονομία, θα τσακίσουν τους εργαζόμενους, αλλά δεν θα μειώσουν το χρέος.
Μπορούμε πάντα να γλιτώσουμε από το παρελθόν, αλλά μας δεσμεύει το μέλλον. Και το μέλλον μας περιγράφεται με αδρότητα στα συμπεράσματα της συνόδου του Οκτωβρίου: αν εφαρμόσουμε τις συνταγές των επικυρίαρχων και όλα πάνε αυτή τη φορά σύμφωνα με τις προβλέψεις τους, και πάλι το χρέος μας θα είναι το 2020 στο 120% του ΑΕΠ.
Να δούμε λοιπόν το σήμερα από το ζοφερό αύριο της επόμενης δεκαετίας. Αυτό το μέλλον θέλουμε για εμάς και τα παιδιά μας; Ή θα επιμείνουμε στη δημοκρατία και στη ρύθμιση του χρέους μας με τρόπο που να υπηρετεί πρώτα τα εθνικά μας συμφέροντα και μετά αυτά των δανειστών μας και των μεγάλων hedge funds;
* Καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου στο ΔΠΘ.
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου