Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 2011

"Μετά την οδύνη: Ποιοι να συναντηθούμε και πώς να πετύχουμε την ανασυγκρότηση της χώρας"

Του Δημήτρη Μπουραντά
Το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα δεν επιδέχεται νεκραναστάσεις και οι αιτίες είναι γνωστές. Είναι πλέον καιρός να τελειώνουμε τη νεκροψία. Η χώρα δεν μπορεί πλέον ν’ αποφύγει την οδύνη. Ο πάτος έχει ακόμη βάθος, αλλά η πορεία προς αυτό δεν μπορεί να ανακοπεί, ανεξαρτήτως των αποφάσεων της ΕΕ, των εκλογών και της όποιας νέας κυβέρνησης αναδειχτεί από το ίδιο πολιτικό σύστημα. Με βεβαιότητα, η οδύνη θα κορυφωθεί.
Η φτώχεια, η ανεργία, η μετανάστευση, η εγκληματικότητα και η εξαθλίωση θα εκτοξευθούν. Η εκποίηση του κοινωνικού πλούτου και της εθνικής κυριαρχία θα ολοκληρωθεί. Οι όποιες φωνές και πρωτοβουλίες για την ανακοπή της πορείας είναι μάταιες. Συνεπώς, τα ερωτήματα, οι κοινωνικές διεργασίες και οι πολιτικές πρωτοβουλίες πρέπει να εστιάζουν στη «μετά την οδύνη» περίοδο, δηλαδή στο ποιοι και πώς δεν θ’ αφήσουν τη χώρα να παραμείνει για πολύ βυθισμένη στον πάτο, επιτυγχάνοντας την πολιτική, κοινωνική και οικονομική ανασυγκρότηση.


Ας αρχίσουμε, λοιπόν, να βλέπουμε την επόμενη ημέρα διαμορφώνοντας ένα εθνικό, συνεκτικό, φιλόδοξο και ταυτόχρονα ρεαλιστικό στρατηγικό σχέδιο, το οποίο, με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, θα εξασφαλίσει την ανασυγκρότηση της χώρας στη βάση της κοινωνικής συνοχής και δικαιοσύνης. Η διαμόρφωση ενός τέτοιου σχεδίου πρέπει να έχει ως αφετηρία το ερώτημα τι είδους χώρα θέλουμε να είμαστε. Δεύτερον, πρέπει να λαμβάνει υπόψη, από τη μια, τα δεδομένα, τις απειλές, τις ευκαιρίες, τις δυναμικές των αντιφάσεων, των συγκρούσεων και των συνεργασιών στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον και, από την άλλη, τη θέση της χώρας σε αυτό, τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά της. Τρίτον, πρέπει να εξασφαλίζει τη συστράτευση και την αξιοποίηση όλων των υγιών παραγωγικών, επιχειρηματικών και πνευματικών δυνάμεων της κοινωνίας. Με βάση αυτή τη λογική, η «μετά την οδύνη» ανασυγκρότηση της χώρας απαιτεί ένα εθνικό όραμα, που θα πείσει, θα εμπνεύσει, θα κινητοποιήσει και θα κάνει τους πολίτες να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό για το κοινό καλό, το δικό τους μέλλον και αυτό των παιδιών στους. Ένα όραμα που θα αγγίζει το μυαλό, την ψυχή και την καρδιά μας, θα μας αφυπνίσει, θα μας δώσει την ελπίδα και τη δύναμη να ξεκινήσουμε μια νέα πορεία και να χτίσουμε την πατρίδα που μας αξίζει: αναπτυγμένη, ανταγωνιστική, δυνατή, πρωτοπόρα και ανθρώπινη. Μια πατρίδα-πρότυπο προς μίμηση για όλους αυτούς που τώρα μας λυπούνται, μας χλευάζουν, μας λοιδορούν και μας απομυζούν. Μια πατρίδα ξεχωριστή, αυθεντική, πρωτοπόρα στην οικονομία, στον πολιτισμό, στην οικολογία, στην ανθρωπιά, στο κάλλος, στον έρωτα και στο ήθος. Ένα τέτοιο όραμα ασφαλώς δεν μπορεί να μην στηριχτεί σε ένα νέο ιδεολογικό πλαίσιο, θεμελιώδεις αξίες του οποίου θα είναι η ελευθερία με την ουσιαστική έννοια, η δικαιοσύνη –ίσες ανταμοιβές, ίσες συνεισφορές–, η ακεραιότητα, η φρόνηση, η αλληλεγγύη, ο σεβασμός στον άνθρωπο και στη φύση.

Με βάση ένα τέτοιο όραμα, το εθνικό στρατηγικό σχέδιο ανασυγκρότησης της χώρας πρέπει να προβλέπει ριζικές αλλαγές σε όλους τους τομείς, όπως οικονομία, παιδεία, υγεία, κράτος, δικαιοσύνη, ασφάλεια, διεθνείς συνεργασίες, πολιτικό σύστημα, Δημοκρατία, Σύνταγμα. Αυτές οι αλλαγές απαιτούν συγκεκριμένο επιμέρους σχέδιο για κάθε τομέα, που θα περιλαμβάνει τις στρατηγικές κατευθύνσεις και τους συγκεκριμένους βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους και συγκεκριμένα προγράμματα δράσεων, που θα προσδιορίσουν με ακρίβεια τις απαιτούμενες αλλαγές στις δομές, στο νομικό και θεσμικό πλαίσιο, στα συστήματα, στην τεχνολογία, στις ικανότητες και στη νοοτροπία (κουλτούρα) των ανθρώπων. Ασφαλώς, όλα αυτά τα επιμέρους σχέδια πρέπει να συντίθενται σ’ ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό εθνικό σχέδιο, αφού οι αλληλεξαρτήσεις και οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των εν λόγω τομέων απαιτούν εναρμόνιση, συντονισμό και συγχρονισμό.

Οι γενικές κατευθύνσεις των ριζικών αλλαγών σ’ αυτούς τους τομείς παρουσιάζονται στο βιβλίο μου με τίτλο Το γράμμα της ελπίδας (εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη). Επισημαίνω, όμως, εδώ ότι απαιτούνται ριζικές αλλαγές, με την έννοια «να έρθουν τα πάνω κάτω», να ξεκινήσουμε από την αρχή ή από μηδενική βάση. Αυτό είναι απαραίτητο, διότι το κατεστημένο σύστημα έχει μια απίστευτη δυνατότητα ν’ απορροφά –διαθέτει buffers– οποιαδήποτε βελτιωτική αλλαγή μικρής έκτασης. Συνεπώς, ο μόνος τρόπος να το αλλάξει κανείς είναι οι ριζικές ή επαναστατικές αλλαγές – revolution και όχι evolution. Όλες αυτές οι επαναστατικές αλλαγές προϋ ποθέτουν, βεβαίως, την αναγέννηση του πολιτικού πολιτισμού και του πολιτικού συστήματος. Μια τέτοια αναγέννηση, εκτός των άλλων, προϋποθέτει μια γιγαντιαία επιχείρηση τύπου «καθαρά χέρια», όχι βεβαίως για εκδίκηση, αλλά για παραδειγματική τιμωρία όσων έκαναν εγκλήματα κατά της χώρας, είτε λόγω δόλου είτε λόγω βαριάς αμέλειας, και αποτελούν «την κόπρο του Αυγείου», από την οποία πρέπει να καθαρίσουν όλοι οι τομείς και οι θεσμοί του δημόσιου βίου.

Η διαμόρφωση και η αποτελεσματική υλοποίηση του εν λόγω σχεδίου ανασυγκρότησης της χώρας ασφαλώς προϋποθέτει την ανάδειξη νέων πολιτικών δυνάμεων και νέων πολιτικών σχηματισμών, που δεν θα έχουν καμία σχέση με τις αξίες, τις ιδεοληψίες, τη νοοτροπία, τις επιδιώ ξεις, τα συμφέροντα, τις πολιτικές και τις πρακτικές των κομμάτων της Μεταπολίτευσης, που οδήγησαν τη χώρα στον γκρεμό, ούτε με τους όσους, ως σωτήρες, θέλουν να σκυλέψουν το πτώμα ή ν’ αναδειχτούν στην πολιτική ευκαιριακά (οπορτουνιστι κά). Απαιτούνται ηγεσίες που θα απο τελούνται από πρόσωπα που η φιλοδοξία τους δεν είναι η φήμη, η εξουσία, ο πλουτισμός και το επάγγελμα του πολιτικού. Άνθρωποι που επιδιώκουν την ολοκλήρωσή τους μέσω της κοινωνικής συνεισφοράς και έχουν την ανάγκη να αφήσουν κληρονομιά στις νέες γενιές μια πατρίδα που τους αξίζει. Άνθρωποι που μέσα από τις αξίες της ακεραιότητας, της εντιμότητας, της υπευθυνότητας, της ειλικρίνειας, της ταπεινότητας, της συνέργιας και του ομαδικού πνεύματος θα δώσουν αξία στην πολιτική. Άνθρωποι με αξιόλογη επαγγελματική εμπειρία –όχι θεωρία– και διαδρομή και που μέσω αυτής έχουν αναπτύξει σημαντικές διοικητικές και ηγετικές ικανότητες, ξέρουν και μπορούν να διαμορφώσουν και να υλοποιήσουν, με ταχύτητα, αποφασιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και αποτελεσματικότητα, τα σχέδια των ριζικών αλλαγών. Άνθρωποι που θέλουν και μπορούν να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν αλλαγές και να επιτύχουν αποτελέσματα χωρίς να μένουν στη θεωρία και την ανάλυση (paralysis by analysis).

Η ανάδειξη αυτών των νέων πολιτικών δυνάμεων είναι ευθύνη του κάθε πολίτη, είτε μέσω της συμμετοχής είτε μέσω της υποστήριξης των απαιτούμενων πρωτοβουλιών. Αν αυτό δεν συμβεί, τότε θα μείνουμε στον πάτο για πολλές δεκαετίες, ίσως για πάντα.

Είναι, επίσης, ευθύνη όλων όσοι ανήκουν στην πραγματική ελίτ –επιχειρηματική, επαγγελματική, πνευματική– και δεν συμμετείχαν στα μέχρι τώρα εγκλήματα κατά της χώρας, αγωνιούν για την πατρίδα και πιστεύουν ότι το ατομικό τους συμφέρον είναι συνυφασμένο με μια κοινωνία συνοχής και ευημερίας. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: