Απαίτηση των καιρών : Σύγχρονο κράτος και περιφερειακή ανασυγκρότηση

από  την Φανή Παπαθωμά προϊσταμένη στο ΚΕ.Δ.Δ.Υ Ν .Βοιωτίας,  τ.  Αντινομάρχη – Αναπληρωτή Νομάρχη *

Η τάση των σύγχρονων κοινωνιών για αποκέντρωση τίθεται με όλο και αυξανόμενη ένταση στην καρδιά των κοινωνικοπολιτικών μεταρρυθμίσεων των κυβερνήσεων με προοδευτικό προσανατολισμό. 

Στην Ελλάδα η δεκαετία του 1980 αποτέλεσε για τους θεσμούς της αποκέντρωσης και αυτοδιοίκησης περίοδο σημαντικών θεσμικών αλλαγών, με στόχο την εδραίωση του τοπικού αυτοδιοικητικού συστήματος στο επίκεντρο της λειτουργίας του κράτους. 

Η εγκαθίδρυση και η λειτουργία θεσμών που προώθησαν την τοπική ανάπτυξη, όπως οι δημοτικές επιχειρήσεις, οι αναπτυξιακές εταιρείες και αναπτυξιακοί σύνδεσμοι, βοήθησαν στην αναζωογόνηση του πρώτου βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

 

Είναι γεγονός πως η ελληνική περιφέρεια απέκτησε σύγχρονη θεσμική μορφή το τοπικό διοικητικό σύστημα αναγεννήθηκε.  Παράλληλα, ενισχύθηκε το σύστημα της νομαρχιακής αποκέντρωσης με τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων πολιτικής και αναπτυξιακής δυναμικής στους νομάρχες (1982 - 1994).

 Στη συνέχεια, το δεύτερο κύμα διαρθρωτικών αλλαγών έφερε την ανασυγκρότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με βάση το πρόγραμμα « Ιωάννης Καποδίστριας», το οποίο προκάλεσε σημαντικές ανακατατάξεις στον χάρτη της χώρας. Και στα δύο μεταρρυθμιστικά κύματα η Νέα Δημοκρατία ήταν απέναντι.

 Αποχώρησε από την Βουλή, καταψήφισε τις ρυθμίσεις, στοιχήθηκε με τις μαύρες σημαίες που στο όνομα του κομματικού κράτους, των τοπικισμών και της διατήρησης προσωπικών εξουσιών επιχειρούσαν να ανακόψουν κάθε μεταρρυθμιστική προσπάθεια. 

Η αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση αποτελεί πολιτική εξόχως προοδευτική, η οποία δεν μπορεί να υλοποιηθεί από μια παράταξη που δη­μιούργησε την Ελλάδα των δύο ταχυτήτων κα­ταδικάζοντας την περιφέρεια στην υπανά­πτυξη. Κατά συνέπεια είναι για το ΠαΣοΚ νο­μοτελειακό χρέος η εφαρμογή ολοκληρωμένου σχεδίου μιας δεύτερης αυτοδιοικητικής μεταρρύθμισης και είναι βέβαιο ότι μόνο το ΠαΣοΚ μπορεί να την υλοποιήσει. 

Σε αυτό το ολοκληρωμένο σχέδιο  υπό το όνομα ‘’ Καλλικράτης ‘’ προτε­ραιότητα έχουν τρεις άξονες:  Α) Η ανασύσταση  του χάρτη της χώρας παρέχοντας δυ­νατότητες πολλαπλάσιας οικονομικής ανά­πτυξης στους δήμους, καθιστώντας τους ισχυ­ρότερους και ικανούς να επωφεληθούν από δυνατότητες που προσφέρονται με στόχο την παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου στους δημότες και κατ' ακολουθίαν τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους . Β) Η ανασυγκρότηση της χώρας με τις δεκατρείς περιφέρειες. Ήρθε η ώρα για την ορθολογική αναδιαμόρφωση τους μακριά από γραφι­κούς τοπικισμούς που αντανακλούν βαθιά συντηρητική αντίληψη. Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί η δυνατότητα για ουσιαστικότερη αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων, αντιμε­τωπίζοντας πολλούς από τους υφιστάμενους σήμερα αποκλεισμούς Γ) Η ανασύσταση και ενίσχυση του β' βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης με βάση την ισχύουσα αναθεώρηση του Συντάγματος. 

Σε αυτή την ανασύσταση ο αναπτυ­ξιακός προγραμματισμός θα ασκείται  σε λίγους μήνες από το αιρετό περιφερειακό συμβούλιο του οποί­ου ρόλος είναι ο σχεδιασμός ενιαίας ανα­πτυξιακής πολιτικής για την περιφέρεια.  Η ιδεατή δομή αυτοδιοίκησης είναι ένα διαρκές ζητούμενο, πάντα επίκαιρο και εξε­λισσόμενο.

 Ωστόσο, είναι ξεκάθαρο ότι το ζητούμενο σήμερα δεν είναι μόνο η δομή της αυτοδιοίκησης.

 Η τελευταία απογραφή ανέ­δειξε και πάλι σοβαρό πρόβλημα. Περίπου το μισό του πληθυσμού της χώρας συνωστίζεται στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα. Η ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας αποτελεί από κάθε άποψη τη σοβα­ρότερη πρόκληση. Είναι καιρός να μιλήσουμε όχι μόνο για την αποκέντρωση αρμοδιο­τήτων αλλά και για την αποκέντρωση οικο­νομικών δραστηριοτήτων.  

Το επιτελικό κράτος, η περιφερειακή συ­γκρότηση της χώρας, η μεταφορά αρμοδιο­τήτων στην αυτοδιοίκηση με ταυτόχρονη απε­λευθέρωση κονδυλίων από τον προϋπολογι­σμό, η δραστική βελτίωση των οικονομικών της αυτοδιοίκησης, η στελέχωση της με προ­σωπικό που θα ανταποκρίνεται στις σημε­ρινές ανάγκες των πολιτών, η αλλαγή του συστήματος ελέγχου της νομιμότητας των αποφάσεων του ΟΤΑ,  η κατανομή και διά­θεση των πόρων με αντικειμενικά κριτήρια και με βάση τις τοπικές ανάγκες και ιδιαιτε­ρότητες, η ιεράρχηση των στόχων που σημα­τοδοτούν δυναμική αναπτυξιακή προοπτική, κατά της λογικής του πελατειακού κράτους, των ρουσφετιών και των κομματαρχών, η δια­μόρφωση του θεσμικού πλαισίου για την εποχή μετά τα κοινοτικά πλαίσια στήριξης, καθώς και για την ολοκλήρωση της σύγκλι­σης με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, εί­ναι η δική μας πρόταση στο τέλος της  πρώτης 10ετίας του 21^ου  αιώνα.

• Είναι  Υποψήφια Περιφερειακή Σύμβουλος του Συνδυασμού ’’ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ- Κλέαρχος Περγαντάς’’