Πέμπτη 10 Ιουνίου 2010

Η μάχη του Στειρίου και η σφαγή του Διστόμου στις 10 Ιουνίου του 1944.

 Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η μάχη του Στειρίου


Το πρωί του Σαββάτου της 10ης Ιουνίου του 1944 οι δυνάμεις του 11ου Λόχου του ΙΙΙ/34 τάγματος του ΕΛΑΣ με Διοικητή τον Λοχαγό Χριστόφορο παίρνοντας εντολή έφυγαν από το Κυριάκι και κατέβηκαν στο Στείρι, περιμένοντας τις επίλεκτες δυνάμεις των Γερμανών που είχαν διαταχθεί από την Λιβαδειά και την Άμφισσα να έλθουν με σκοπό την τρομοκράτηση και εκφοβισμό του πληθυσμού του Διστόμου, αλλά κυρίως του πληθυσμού του Στειρίου και του Κυριακίου . Εκείνη την χρονική περίοδο πολλοί κάτοικοι των χωριών αυτών ήσαν οργανωμένοι στο ΕΑΜ και βοηθούσαν τον ΕΛΑΣ στον αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας ,ενώ το Γ΄ Ράιχ είχε υποστεί σημαντικές ήττες τόσο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη.
Οι αντάρτες φτάνοντας στο Στείρι επέλεξαν το κατάλληλο σημείο στήνοντας ενέδρα με τρεις διμοιρίες στη θέση Λιθαράκι 1,5 χιλιόμετρο πριν το χωριό περιμένοντας τους Γερμανούς. Οι Γερμανοί φθάνοντας στο Δίστομο και τρομοκρατώντας τους κατοίκους απόσπασαν την πληροφορία ότι υπάρχουν αντάρτες στο Στείρι. Έτσι πριν τις 12:00 το μεσημέρι, 4 γερμανικά και 2 επιταγμένα ελληνικά φορτηγά γεμάτα με άνδρες των SSμεταμφιεσμένους σε χωρικούς για να μην κινήσουν υποψίες , έφυγαν από το Δίστομο με προορισμό το Στείρι με σκοπό να συνεχίσουν και εκεί τα ίδια (βιαιοπραγίες, εκφοβισμό και εκτελέσεις του πληθυσμού).
Ο Νίκος Λ. Ασημάκης Επιλοχίας του Λόχου σε γραπτή μαρτυρία του αναφέρει για την μάχη τα εξής:
"΄Οταν η φάλαγγα έφθασε σ΄επιθυμητό , για το Λοχαγό ύψος, αυτός έριξε μια πιστολιά με το αυτόματο πιστόλι του και αμέσως ο Καραφωτιάς , που ήταν πιο κοντά και περίπου στα 50 μέτρα από το πρώτο αυτοκίνητο ,και επί πολλές ώρες βρισκόταν με το δάκτυλο στη σκανδάλη, έριξε την πρώτη ριπή με το οπλοπολυβόλο του. Αλλά και τα δυο βαριά πολυβόλα δεν καθυστέρησαν ούτε κλάσμα δευτερολέπτου να σπείρουν τον θάνατο στους κτηνανθρώπους φασίστες και στους ντόπιους συνεργάτες του, μαζί τους και τα υπόλοιπα αυτόματα και ατομικά όπλα του Λόχου.... Το πανηγύρι αυτό κράτησε περίπου μέχρι τις δυο το μεσημέρι.Οι Γερμανοί που όπως εκ των υστέρων ανακαλύψαμε ήταν των SS παρ΄όλο τον αρχικό αιφνιδιασμό και τις βαριές απώλειες, συνέχισαν να πολεμούν γερά, ταμπουρωμένοι όπως - όπως ή και καθόλου. Αρκεί να αναφέρω ότι ακριβώς απέναντί μου ένας Γερμανός είχε κρύψει μόλις το κεφάλι του πίσω από μια αφάνα και έριχνε συνεχώς, παρ΄όλον ότι δεχόταν καταιγισμό πυρών.Τέτοια φαινόμενα υπήρξαν πολλά σ΄αυτή την μάχη και οι Γερμανοί αντιστάθηκαν σκληρά, παρ΄όλο που το έδαφος δεν τους βοηθούσε. ".

Η μάχη κράτησε περίπου μέχρι τις δύο το μεσημέρι αναγκάζοντας τους Γερμανούς σε οπισθοχώρηση . Οι απώλειες των Γερμανών ήταν περίπου 40 νεκροί άνδρες, μεταξύ αυτών και ο διοικητής τους, ο οποίος μεταφέρθηκε τραυματισμένος και πέθανε στο Δίστομο ενώ των Ελλήνων 1 νεκρός. Έτσι τελείωσε η μάχη αυτή με οδυνηρές απώλειες για τους Γερμανούς αλλά και για τον άμαχο και αθώο πληθυσμό του γειτονικού χωριού.
Ότι δεν κατάφεραν εκείνη την ημέρα οι Γερμανοί στο Στείρι, επανήλθαν και το πραγματοποίησαν το Σάββατο της 24 Ιουνίου 1944, καίγοντας τα σπίτια και τις θημωνιές στα αλώνια , χωρίς ανθρώπινες απώλειες αφού οι κάτοικοι του είχαν προλάβει να κρυφτούν σε γειτονικές δύσβατες περιοχές του χωριού.

Η Σφαγή στο Δίστομο 

Μετά την μάχη του Στειρίου  οι Γερμανοί επέστρεψαν στο Δίστομο και σε αντίποινα για τις απώλειές τους άρχισαν την σφαγή όσων κατοίκων δεν έφυγαν από την αφύλακτη έξοδο του χωριού προς το γιαλό, το Διάσκελο. Η μανία τους ήταν τόσο μεγάλη που δεν ξεχώριζαν από το μακελειό ούτε τα γυναικόπαιδα και τους ηλικιωμένους. Τον ιερέα του χωριού τον αποκεφάλισαν, βρέφη εκτελέστηκαν και γυναίκες βιάστηκαν πριν θανατωθούν. Η σφαγή σταμάτησε μόνο όταν νύχτωσε και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Λειβαδιά, αφού πρώτα έκαψαν τα σπίτια του χωριού. Οι εκτελέσεις συνεχίστηκαν και κατά την επιστροφή των Γερμανών στην βάση τους, καθώς σκότωναν όποιον άμαχο έβρισκαν στον δρόμο τους. Οι νεκροί  έφτασαν τους 223  από τους οποίους : 209 από το Δίστομο - 3  από την Λιβαδειά - 2 από την Δεσφίνα - 2 από το Στείρι - και έναν από Αίγινα, Δελφούς, Δράμα, Βελίτσα, Μεραλί, Αράχωβα και Ξηροπήγαδο. 
Ένας από τους επικεφαλής που θεωρήθηκε υπεύθυνος για την σφαγή στο Δίστομο Χανς Τσάμπελ (Hans Zampel) μετά το τέλος του πολέμου συνελήφθη στην Γαλλία και εκδόθηκε στην Ελλάδα. Στην πορεία ζητήθηκε η μεταφορά του στην Γερμανία για τις εκεί έρευνες όπου και παρέμεινε. Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες ζει ως σήμερα ελεύθερος.
Ο λοχαγός των SS Φριτς Λάουτενμπαχ (Fritz Lautenbach) είναι ο άνθρωπος που εκτέλεσε την εντολή και συνέταξε την σχετική ψευδή αναφορά. Η αναφορά του Lautenbach, αμφισβητήθηκε άμεσα από τον επίσης αυτόπτη μάρτυρα της μυστικης αστυνομίας, Georg Koch, o οποίος συνόδευε την αποστολή


Δεν υπάρχουν σχόλια: